Η Παιδική Απραξία της Ομιλίας (ΠΑΟ) είναι μια διαταραχή της ομιλίας η οποία επηρεάζει την ικανότητα του παιδιού να παράγει σωστά και με συνέπεια ήχους και λέξεις. Το παιδί δυσκολεύεται να σχεδιάσει και να προγραμματίσει με ακρίβεια τις κινήσεις της γλώσσας, των χειλιών και της γνάθου που απαιτούνται για μία καθαρή ομιλία. Όπως εξηγεί η ειδικός Jennie Bjorem, M.A., CCC-SLP, ΠΑΟ σημαίνει ότι ο εγκέφαλος έχει δυσκολία να οργανώσει τις κινήσεις που απαιτούνται για την παραγωγή της ομιλίας.
Ακολουθούν κάποιες συχνές ερωτήσεις για να σας βοηθήσουν να κατανοήσετε καλύτερα αυτή τη διαταραχή:
________________________________________
Τι προκαλεί την Παιδική Απραξία της Ομιλίας;
Η ακριβής αιτία της ΠΑΟ συνήθως δεν είναι γνωστή. Ωστόσο, σχετίζεται με προβλήματα στις νευρικές διαδρομές του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνες για την παραγωγή της ομιλίας. Έρευνες δείχνουν ότι μπορεί να συνδέεται με νευροαναπτυξιακές διαταραχές όπως το σύνδρομο Down ή ο αυτισμός, ειδικά όταν πρόκειται για μη λεκτικό αυτισμό.
________________________________________
Ποια είναι τα συνηθισμένα σημάδια και συμπτώματα της ΠΑΟ;
Τα παιδιά με ΠΑΟ μπορεί να παρουσιάζουν:
• Δυσκολία στην σωστή εκφορά των λέξεων
• Μη σταθερά λάθη (κάποιες φορές λένε σωστά μια λέξη και άλλες όχι)
• Προβλήματα στον ρυθμό της ομιλίας και την προσωδία (π.χ. η ομιλία τους μπορεί να ακούγεται μονότονη)
• Δυσκολία στην μίμηση ήχων και των κινήσεων του στόματος για την παραγωγή της ομιλίας
________________________________________
Πώς γίνεται η διάγνωση της ΠΑΟ και από ποιον;
Η διάγνωση γίνεται μέσω μιας δυναμικής αξιολόγησης της ομιλίας από εξειδικευμένο λογοθεραπευτή. Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι η ΠΑΟ δεν είναι μία ιατρική διάγνωση, αλλά ένας όρος που περιγράφει μια διαταραχή στην οργάνωση των κινήσεων που απαιτούνται για την ομιλία.
________________________________________
Σε ποια ηλικία μπορεί να διαγνωστεί ένα παιδί με ΠΑΟ;
Δεν υπάρχει συγκεκριμένη ηλικία. Το παιδί πρέπει να είναι σε θέση να μιμηθεί ήχους κατά την αξιολόγηση. Δεν μπορεί να διαγνωστεί με ΠΑΟ ένα παιδί που δεν μιλά καθόλου. Ωστόσο, αν υπάρχουν ενδείξεις, ο λογοθεραπευτής μπορεί να αναφέρει ότι υπάρχει υποψία απραξίας και να ξεκινήσει παρέμβαση βασισμένη στον κινητικό προγραμματισμό. Συνήθως η διάγνωση γίνεται από 2,5 έως 3 ετών.
________________________________________
Μπορεί η ΠΑΟ να ξεπεραστεί με την πάροδο του χρόνου;
Η ΠΑΟ δεν βελτιώνεται από μόνη της, αλλά με έγκαιρη παρέμβαση και θεραπεία, τα παιδιά μπορούν να σημειώσουν σημαντική πρόοδο στην ομιλία τους.
________________________________________
Ποια είναι η προτεινόμενη θεραπεία για την ΠΑΟ;
Η θεραπεία γίνεται από εξειδικευμένο λογοθεραπευτή με εμπειρία στην αντιμετώπιση της ΠΑΟ. Η θεραπεία εστιάζει στη βελτίωση του κινητικού προγραμματισμού και του συντονισμού για την παραγωγή ήχων. Συνιστώνται συχνές συνεδρίες, 3-5 φορές την εβδομάδα, ανάλογα με τη σοβαρότητα της κατάστασης.
________________________________________
Πώς διαφέρει η θεραπεία της ΠΑΟ από άλλες διαταραχές ομιλίας;
• Εστίαση στον κινητικό προγραμματισμό: Τα παιδιά χρειάζονται εξειδικευμένη παρέμβαση που περιλαμβάνει συχνή και εντατική εξάσκηση.
• Πολυαισθητηριακές υποδείξεις: Ο λογοθεραπευτής χρησιμοποιεί λεκτικές, οπτικές και απτικές υποδείξεις για να βοηθήσει το παιδί να παράγει σωστά τους ήχους.
• Εστίαση στην προσωδία: Δίνεται έμφαση στον ρυθμό, την ένταση και τον τόνο της φωνής.
________________________________________
Πόσο συχνά πρέπει να κάνει το παιδί λογοθεραπεία;
Η συχνότητα και η διάρκεια των συνεδριών λογοθεραπείας μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με τη σοβαρότητα της ΠΑΟ αλλά και τις ατομικές ανάγκες του κάθε παιδιού. Έρευνες δείχνουν ότι τα παιδιά με ΠΑΟ ωφελούνται από 3 έως 5 συνεδρίες θεραπείας την εβδομάδα. Για τα παιδιά με σοβαρότερη διαταραχή, προτείνονται πιο συχνές αλλά συντομότερες συνεδρίες. Καθώς το παιδί σημειώνει πρόοδο, μπορεί να μειωθεί η συχνότητα των συνεδριών, ανάλογα και πάλι με τις ανάγκες του.
________________________________________
Μπορεί ένα παιδί με ΠΑΟ να μάθει να επικοινωνεί αποτελεσματικά;
Ναι! Με τη σωστή θεραπεία και υποστήριξη, τα περισσότερα παιδιά με ΠΑΟ μπορούν να βελτιώσουν την επικοινωνία τους. Σε πολύ πιο σπάνιες περιπτώσεις, ορισμένα παιδιά, ενδέχεται να χρειαστούν εναλλακτικές μεθόδους επικοινωνίας, όπως νοηματική γλώσσα ή ειδικές συσκευές επικοινωνίας.
________________________________________
Υπάρχουν μακροπρόθεσμες επιπτώσεις;
Με έγκαιρη παρέμβαση, πολλά παιδιά μπορούν να φτάσουν σε επίπεδο ομιλίας αντίστοιχο με την ηλικία τους. Ωστόσο, σε κάποιες περιπτώσεις, μπορεί να υπάρχουν δυσκολίες που συνεχίζονται και στην ενήλικη ζωή.
________________________________________
Μπορεί η ΠΑΟ να συνδέεται με άλλες αναπτυξιακές διαταραχές;
Ναι, η ΠΑΟ μπορεί μερικές φορές να συνυπάρχει με άλλες διαταραχές, όπως η Διαταραχή του Αυτιστικού Φάσματος, γενετικές διαφορές, διανοητικές αναπηρίες ή μαθησιακές δυσκολίες.
________________________________________
Πώς μπορούν οι γονείς να υποστηρίξουν το παιδί τους στο σπίτι;
• Συνεργαστείτε στενά με τον λογοθεραπευτή.
• Ακολουθήστε τις στρατηγικές που προτείνονται και εξασκηθείτε στο σπίτι.
• Ζητήστε να παρευρίσκεστε στις συνεδρίες λογοθεραπείας για να μάθετε πώς να βοηθήσετε το παιδί σας.
________________________________________
Είναι η ΠΑΟ το ίδιο με την καθυστέρηση ομιλίας;
Όχι. Η καθυστέρηση ομιλίας σημαίνει ότι το παιδί μίλησε αργότερα από το αναμενόμενο, ενώ η ΠΑΟ είναι μία διαταραχή που επηρεάζει την ικανότητα προγραμματισμού και συντονισμού των κινήσεων που απαιτούνται για την ομιλία.
________________________________________
Συμπέρασμα
Η απραξία της ομιλίας στην παιδική ηλικία μπορεί να είναι μια πρόκληση, αλλά με τη σωστή διάγνωση, υποστήριξη και θεραπεία, τα παιδιά μπορούν να σημειώσουν σημαντική πρόοδο. Αν ανησυχείτε για την ομιλία του παιδιού σας, απευθυνθείτε σε έναν εξειδικευμένο λογοθεραπευτή.
Για αξιόπιστες πληροφορίες και καθοδήγηση είναι απαραίτητο να συμβουλευτείτε έναν λογοθεραπευτή με εξειδίκευση στην Παιδική Απραξία της Ομιλίας. Κάθε περίπτωση διαφέρει ως προς τη σοβαρότητα και τις ανάγκες για θεραπεία, γι’ αυτό η σωστή αξιολόγηση και η επιλογή μιας σωστής προσέγγισης είναι καθοριστικής σημασίας.
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την Παιδική Απραξία της Ομιλίας πατήστε εδώ
References
• American Speech-Language-Hearing Association. (n.d.). Childhood apraxia of speech. ASHA Practice Portal. Retrieved February 1, 2025, from https://www.asha.org/practice-portal/clinical-topics/childhood-apraxia-of-speech/#collapse_2
• Bjorem Speech. (n.d.). What is childhood apraxia of speech and other frequently asked questions about CAS. Bjorem Speech. Retrieved February 5, 2025, from https://www.bjoremspeech.com/blogs/bjorem-speech-blog/what-is-childhood-apraxia-of-speech-and-other-frequently-asked-questions-about-cas