Είναι πολύ συναρπαστικό όταν τα παιδιά αρχίζουν να συνδυάζουν λέξεις για να φτιάξουν μικρές προτάσεις. Αυτό το μεγάλο βήμα στη γλωσσική ανάπτυξη των παιδιών συνήθως συμβαίνει γύρω στους 30 μήνες, αν και μπορεί να συμβεί αργότερα σε παιδιά με γλωσσική καθυστέρηση. Υπάρχουν πολλοί τρόποι με τους οποίους μπορείτε να βοηθήσετε το παιδί σας να μάθει να χρησιμοποιεί προτάσεις. Είτε το παιδί σας αναπτύσσεται φυσιολογικά είτε έχει καθυστέρηση στη γλωσσική του ανάπτυξη, ακολουθούν μερικές ιδέες για το πώς μπορείτε να του μιλήσετε για να ενθαρρύνετε την ανάπτυξή του.
________________________________________
Χρησιμοποιήστε σύντομες, γραμματικά σωστές προτάσεις
Μερικές φορές, οι άνθρωποι προσπαθούν να βοηθήσουν τα παιδιά να μάθουν προτάσεις απλοποιώντας υπερβολικά τη γλώσσα τους. Αυτό, όμως, μπορεί να αφαιρέσει τη σωστή γραμματική. Για παράδειγμα, μπορεί να πουν «Θέλεις μπισκότο;» αντί για «Θέλεις ένα μπισκότο;» ή «Μαμά βοήθεια» αντί για «Θα σε βοηθήσω».
Τα παιδιά χρειάζονται καλά δομημένες προτάσεις με σωστή γραμματική για να μάθουν τους κανόνες της γλώσσας τους. Κρατήστε τις προτάσεις σας σύντομες αλλά γραμματικά σωστές.
________________________________________
Χρησιμοποιήστε μεγαλύτερες προτάσεις για καλύτερη κατανόηση
Τα περισσότερα παιδιά μπορούν να κατανοήσουν περισσότερα από αυτά που μπορούν να πουν. Γι’ αυτό, δεν είναι απαραίτητο όλες οι προτάσεις σας να είναι σύντομες. Για να βοηθήσετε την κατανόηση του παιδιού σας, χρησιμοποιήστε λίγο μεγαλύτερες προτάσεις, ειδικά όταν δίνετε οδηγίες ή όταν διαβάζετε βιβλία μαζί του.
________________________________________
Μιλήστε για τα ενδιαφέροντα του παιδιού σας
Ακολουθήστε τα ενδιαφέροντα του παιδιού σας. Παρατηρήστε τι κάνει ή τι του τραβά την προσοχή και μιλήστε γι’ αυτό. Σταματήστε και περιμένετε για κάποια ανταπόκριση από το παιδί. Μ’ αυτό τον τρόπο του δίνεται πολλές ευκαιρίες να δοκιμάσει λέξεις και προτάσεις. Αν μιλάτε συνεχώς, το παιδί δεν θα έχει την ευκαιρία να εξασκηθεί.
________________________________________
Χτίστε το λεξιλόγιο του παιδιού σας, ειδικά με ρήματα
Τα παιδιά χρειάζονται ένα πλούσιο λεξιλόγιο για να μπορούν να φτιάχνουν προτάσεις. Χρησιμοποιώντας μια ποικιλία λέξεων όταν μιλάτε, βοηθάτε το παιδί σας να μάθει νέες λέξεις. Τα ρήματα (λέξεις δράσης όπως «χορεύω», «πέφτω», «τρώω») είναι ιδιαίτερα σημαντικά για τη δημιουργία προτάσεων.
________________________________________
Μην διορθώνετε τα λάθη του παιδιού σας
Όταν τα παιδιά αρχίζουν να φτιάχνουν προτάσεις, συχνά παραλείπουν λέξεις ή κάνουν γραμματικά λάθη. Αυτό είναι απολύτως φυσιολογικό. Είναι σημαντικό το παιδί να αισθάνεται αυτοπεποίθηση καθώς πειραματίζεται με το συνδυασμό λέξεων. Αντί να διορθώσετε το παιδί, επαναλάβετε αυτό που είπε χρησιμοποιώντας τη σωστή γραμματική. Έτσι, το παιδί ακούει πώς θα έπρεπε να είναι η πρόταση, χωρίς να πιέζεται να την πει σωστά.
________________________________________
Επεκτείνετε αυτό που λέει το παιδί σας
Αν το παιδί σας χρησιμοποιεί μία μόνο λέξη ή κάνει γραμματικά λάθη, μπορείτε να επεκτείνετε αυτό που είπε. Για παράδειγμα, αν δείξει ένα πουλί και πει «πουλί», μπορείτε να πείτε «Το πουλί είναι στο δέντρο!» ή αν πει «μπάλα», μπορείτε να πείτε «Ας παίξουμε με την μπάλα». Με αυτόν τον τρόπο, αναγνωρίζετε και ενθαρρύνετε το παιδί σας, ενώ του παρέχετε ένα παράδειγμα προς τη σωστή κατεύθυνση.
________________________________________
Χρησιμοποιήστε ποικιλία υποκειμένων στις προτάσεις σας
Μια πρόταση χρειάζεται υποκείμενο (π.χ., πρόσωπο, αντικείμενο, ή ιδέα που κάνει κάτι), και τα παιδιά χρειάζονται πολλά παραδείγματα για να μάθουν πώς να τα χρησιμοποιούν. Παραδείγματα:
• «Εγώ» – Μιλήστε για τις δικές σας σκέψεις και πράξεις («Εγώ πεινάω», «Εγώ βλέπω ένα πουλί»).
• «Εσύ» – Μιλήστε για τα συναισθήματα και τις πράξεις του παιδιού σας («Εσύ πηδάς τόσο ψηλά!»).
• «Αυτός/Αυτή/Αυτό» – Μιλήστε για συναισθήματα και πράξεις άλλων («Αυτός τρέχει γρήγορα!»).
• «Εμείς» – Μιλήστε για πράγματα που κάνετε μαζί με το παιδί σας («Εμείς πάμε στο μαγαζί»).
• Ονόματα και αντικείμενα – Μιλήστε για τα παιχνίδια ή τους χαρακτήρες στα βιβλία («Ο Τέντι πεινάει», «Το μωρό κοιμάται»).
________________________________________
Χρησιμοποιώντας αυτές τις απλές συμβουλές, μπορείτε να χτίσετε το λεξιλόγιο του παιδιού σας και να του δώσετε παραδείγματα για τη δημιουργία μικρών προτάσεων. Αν ανησυχείτε για την ανάπτυξη του παιδιού σας, μιλήστε με τον παιδίατρό σας ή έναν λογοθεραπευτή.
References
1. Weitzman, E. (2017). It Takes Two to Talk® (5th ed.). Toronto, Ontario, Canada: The Hanen Centre.
2. Hadley, P. A., McKenna, M. M. & Rispoli, M. (2018). Sentence Diversity in Early Language Development: Recommendations for Target Selection and Progress Monitoring. American Journal of Speech-Language Pathology, 27, 553-565.